Zorg voor geestelijke gezondheid: groeiende complexiteit en stijgende nood

Onze samenleving is een complex en divers ecosysteem waarin mensen uit verschillende achtergronden, culturen en levenservaringen samenkomen. Die toenemende diversiteit brengt uiteraard ook uitdagingen met zich mee. Ongeacht hun etniciteit, geslacht, seksuele geaardheid, religie of sociaaleconomische status is het cruciaal dat er een zorgaanbod is voor iedereen die kampt met een geestelijke zorgvraag. Die zorg moet dicht bij de mensen staan en de hulpverlening moet vertrekken vanuit de leefwereld binnen die diversiteit. Een uitdaging waar er vandaag nog geen sluitende oplossing voor is.

Daarnaast is de complexiteit en de uitdagingen van onze samenleving ook een reden voor de stijgende nood aan mentale ondersteuning. Denk maar aan de vluchtelingencrisis, de identiteitsproblematiek bij jongeren, de steeds hogere verwachtingen en veeleisendheid, … De druk die jong en oud ervaren vandaag, leidt tot overbelasting, burn-out, angst, eetstoornissen, … De maatschappij brengt steeds meer uitdagingen met zich mee, wat kwalitatieve ondersteuning voor geestelijke gezondheid onontbeerlijk maakt.

Als laatste is geestelijke gezondheid ook steeds beter bespreekbaar geworden. We leven in een samenleving waar psychische problemen beter bespreekbaar zijn. Geestelijk welzijn wint aan belang en mensen vinden steeds beter de weg naar psychische hulp. Zonder twijfel is dat een goede evolutie, al moet er natuurlijk ook een antwoord geboden worden op die stijgende vraag. En onder andere daar knelt vandaag het schoentje.

Dat het beleid hier oog voor heeft, bewijst ook de onderstaande stelling van de federale minister van Volksgezondheid:

We kunnen gezondheid niet loskoppelen van de gemeenschap waarin mensen leven en werken, waar sociale factoren een belangrijke determinant van gezondheid zijn … Investeringen in bijvoorbeeld sociale inclusie, outreaching en versterken van kwetsbare groepen zijn strategieën die een veel grotere impact en bereik hebben dan individuele zorg in reeds gevorderde stadia van ziekteontwikkeling … Deze verschuiving in perspectief betekent dat we moeten bepalen waar we onze zorginspanningen op richten en dat dit tot op zekere hoogte altijd echt maatwerk zal zijn, bijvoorbeeld afgestemd op de wijken waarin mensen wonen. Dit vereist een grondige kennis van de bevolking van deze wijken. Niet alleen van hun gezondheid en gezondheidsproblemen, maar ook van hun welzijn.”

Quote Minister Vandenbroucke, studiedag CM – 23 april 2023

In de vorige legislatuur werd een significante stap gezet met de nieuwe Wet op de Uitoefening van de Gezondheidszorgberoepen (de WUG-wet). Deze wet vormde het kader waarbinnen psychotherapeuten hun beroep konden uitoefenen. Hoewel het een belangrijke ontwikkeling was, blijven er nog steeds nieuwe uitdagingen bestaan voor psychotherapeuten, meer bepaald voor de psychotherapeuten die niet volwaardig zijn opgenomen in deze wet. De huidige legislatuur investeert in netwerken geestelijke gezondheidszorg, die de opdracht hebben om geïntegreerde zorg te verlenen. Zorgverleners mogen dus niet langer wachten tot mensen aan hun deur verschijnen, maar moeten zélf naar de plekken gaan waar sociaal kwetsbare mensen met hun problemen zijn en vertoeven. Deze visie op geïntegreerde zorg waar zorgverleners elkaar helpen en versterken moet toegejuicht worden.

De aanbeveling van de Belgische Federatie van Psychotherapeuten is, volgend uit deze situatieschets, drieledig;

  1. Toegankelijk maken van een zorgaanbod voor geestelijke gezondheid in een zeer diverse samenleving
  2. Kwaliteit bewaren in een multidisciplinair systeem
  3. Wachttijden verkorten om zorg op maat te bieden

Lees meer over onze aanbevelingen